MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC, THỦ ĐOẠN HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC LOẠI TỘI PHẠM, TỆ NẠN XÃ HỘI TRONG DỊP LỄ, TẾT NGUYÊN ĐÁN GIÁP THÌN NĂM 2024

Thành phố Hồ Chí Minh là một đô thị đặc biệt, đồng thời cũng là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế, là đầu tàu, động lực, có sức hút và sức lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía nam, có vị trí chính trị quan trọng của cả nước. Tổng diện tích lên tới 2.095,6 Km2, với dân số hơn 12 triệu người (09 triệu người thường trú, tạm trú và khoảng 03 triệu khách vãng lai lưu trú, ra vào thường xuyên trong ngày, sự đa dạng các dân tộc, tôn giáo, thành phần dân cư là điều kiện cho sự phát triển, giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các vùng miền, dân tộc nhưng cũng tiềm ẩn vấn đề nhạy cảm về ANTT.

Nhất là những tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024, tình hình tội phạm hoạt động trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh được nhận định là có chiều hướng gia tăng, cả về phương thức, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi, manh động và liều lĩnh, ngoài các loại án thường xảy ra như: trộm cắp; cướp giật tài sản; tội phạm cố ý gây thương tích, băng nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức, tội phạm hoạt động tín dụng đen, tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản…nổi lên trong thời gian gần đây là là tội phạm cướp, cướp giật tài sản tại ngân hàng, cơ sở kinh doanh vàng, bạc, đá quý trên địa bàn Thành phố, hoạt động phạm tội này manh động, nguy hiểm và liều lĩnh sử dụng các loại vũ khí nguy hiểm, có tính sát thương cao như: súng, dao…để thực hiện hành vi phạm tội, gây ảnh hưởng đến tính mạng và sức khỏe của người dân, gây bức xúc trong dư luận nhân dân trên địa bàn Thành phố.

I. TỘI PHẠM NỔI LÊN TRONG THỜI GIAN GẦN ĐÂY

1. Tội phạm lợi dụng kinh doanh tiền ảo, tiền mã hóa lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

1.1.Thủ đoạn: Thông qua các sàn giao dịch quyền chọn nhị phân các sàn giao dịch này thường do một nhóm đối tượng ẩn danh tổ chức hoạt động, không có đăng ký kinh doanh, không có trụ sở tại Việt Nam hay người đứng đầu cụ thể và cũng không kinh doanh các sản phẩm mà hình thức đầu tư tài chính, giao dịch mà người mua sẽ đưa ra dự đoán xu hướng tăng hoặc giảm của các loại tài sản như hàng hóa, tiền tệ, cổ phiếu, chỉ số tại thời điểm dự đoán. “Mua - Bán”, “Lên - Xuống” hay “Xanh - Đỏ” là các lệnh dự đoán về các cặp tiền ảo; người tham gia có khoảng thời gian nhất định để lựa chọn và có cơ hội nhận về đến 95% tiền đặt cược chơi là chắc thắng. Sức hấp dẫn từ lời mời, lãi suất cao khó cưỡng đã thôi thúc hàng nghìn người tham gia (Các đối tượng tự vẽ ra với những lời giới thiệu mỹ miều “ứng dụng thuật toán ma trận thông minh” vận hành theo “công nghệ Blockchain” để đánh lừa người chơi, thu hút các đối tượng người tham gia mới từ các vùng nông thôn, người lớn tuổi, người không biết về công nghệ tài chính. Chúng còn tạo ra một đội ngũ “chim mồi” gọi là đội ngũ chuyên gia đọc lệnh, thường xuyên đăng ảnh nhận lãi khủng, mua nhà, được xe, ăn chơi sang chảnh thì cũng là những sinh viên nghèo, người lao động phổ thông không bằng cấp).

Không ít người Việt Nam từng mất hàng tỷ đồng khi đầu tư vào các sàn tiền ảo như Binary Option, Wefinex, Raidenbo, Bitono, Pocinex, Deniex, GardenBO... do nhầm lẫn giữa khái niệm tiền ảo và tiền mã hoá. Đây thực chất là những giao dịch nhị phân, núp bóng các dự án tiền mã hoá. Bộ Công an đã cảnh báo các sàn tiền ảo này có dấu hiệu kinh doanh đa cấp, lừa đảo người chơi.

1.2.Biện pháp phòng ngừa:

Để tránh các hậu quả có thể xảy ra với người đầu tư tiền ảo, tiền kỹ thuật số …là cá nhân, tổ chức cần tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật hiện hành về đồng tiền đó, chỉ đầu tư hoặc mua bán, dự trữ các loại tiền ảo khi được pháp luật cho phép và được công nhận trên lãnh thổ Việt Nam.

2. Tội phạm thủ đoạn gọi điện thoại thông báo người thân, học sinh bị tai nạn cần tiền cấp cứu

2.1.Phương thức, thủ đoạn hoạt động: Các đối tượng xấu lợi dụng đánh vào tâm lý hoang mang, lo lắng của nạn nhân (lo lắng cho người thân của mình), tạo ra tình huống nguy cấp, cung cấp số tài khoản mạo danh yêu cầu nạn nhân chuyển tiền rồi chiếm đoạt. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng có tổ chức được phân công nhiệm vụ cụ thể, như sau:

- Đối tượng đầu tiên sẽ gọi điện, nhắn tin cho người thân, phụ huynh học sinh tự xưng là nhân viên y tế, y tá, bác sỹ, nhân viên bệnh viện hoặc giáo viên chủ nhiệm, thầy giáo, cô giáo thông báo người thân; học sinh bị tai nạn và hiện đang nằm viện, cấp cứu nguy hiểm đến tính mạng cần chuyển tiền ngay để mổ hoặc nhập viện.

- Đối tượng thứ 2 sẽ gọi điện cho người thân, phụ huynh học sinh thông báo là lãnh đạo Khoa, bác sỹ bệnh viện thông báo về tên, tuổi, năm sinh của người thân, học sinh và thông báo tình trạng nguy kịch nếu không được tiến hành nhập viện mổ, điều trị gấp.

- Tiếp theo đối tượng tự xưng là nhân viên bệnh viện, giáo viên nhà trường liên tục gọi điện thúc giục người thân, phụ huynh học sinh chuyển tiền qua tài khoản (do đối tượng cung cấp) để được điều trị. Sau khi lừa được người thân, phụ huynh chuyển tiền các đối tượng nhanh chóng rút tiền hoặc chuyển tiền qua các ví cá nhân hoặc mua hàng hóa trên mạng gây gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc truy tìm và thu hồi tài sản bị lừa đảo, chiếm đoạt.

2.2.Biện pháp phòng ngừa:Người dân nhận được các cuộc gọi thông báo từ bệnh viện, nhà trường về việc người thân; học sinh bị tai nạn đang cấp cứu tại bệnh viện phải bình tĩnh xác minh, tuyệt đối không chuyển tiền cho đối tượng; Người dân cần liên hệ ngay với cơ quan Công an nơi gần nhất (Công an phường, xã, thị trấn; Công an cấp quận, huyện, TP. Thủ Đức) để thông báo và nhờ trợ giúp xác minh thông tin (nếu không thể xác minh bằng cách thông thường như: nhờ người thân, gọi điện thoại trực tiếp…).

3. Tội phạm buôn, bán ma túy pha trộn trong thực phẩm, thuốc lá điện tử

3.1. Thủ đoạn: Tội phạm sử dụng ma túy ngụy trang, “núp bóng” dưới hai dạng: Các loại hàng hóa (bánh, kẹo, thực phẩm chức năng, dược phẩm...) có chứa chất ma túy được sản xuất, đóng gói có phép của cơ quan chức năng. Ma túy được pha trộn, tẩm ướp, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử... Người dân nếu vô tình sử dụng các loại hàng hóa, thực phẩm bị pha trộn, tẩm ướp này rất dễ ngộ độc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

3.2 Biện pháp phòng ngừa: Nêu cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên cập nhật, theo dõi các thông tin tuyên truyền về tác hại của ma túy (đặc biệt là các loại ma túy mới); phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm về ma túy để nhận biết, phòng ngừa tránh các nguy cơ, rủi ro liên quan đến ma túy đối với bản thân, gia đình và xã hội (chú ý giáo dục, khuyến cáo con em mình trong các độ tuổi thanh, thiếu niên không tham gia tàng trữ, sử dụng các chất ma túy, đặc biệt loại ma túy mới như: thuốc lá điện tử, các dạng thực phẩm chức năng, thuốc kích thích tinh thần không rõ nguồn gốc hoặc chưa được chính quyền cấp phép lưu hành tại Việt Nam; thường xuyên quan tâm đến những biểu hiện về tâm sinh lý của con, em mình, sớm phát hiện những biểu hiện bất thường về giờ giấc sinh hoạt, tâm sinh lý để kịp thời có biện pháp động viên, ngăn chặn nếu nhận thấy các em có sử dụng các thực phẩm, chất kích thích không rõ nguồn gốc).

4. Cảnh giác với hành vi ghép mặt, giả giọng để lừa đảo

4.1. Phương thức, thủ đoạn: Các đối tượng tìm kiếm, thu thập thông tin cá nhân, hình ảnh, video có giọng nói được đăng tải công khai trên các nền tảng mạng xã hội…rồi sử dụng công nghệ Deepfake để tạo ra giọng nói, khuôn mặt, video rất khó phát hiện thật giả để phục vụ cho mục đích lừa đảo; Chúng thường thực hiện cuộc gọi video để giả làm người thân vay tiền, giả làm con, cháu đang du học nước ngoài gọi điện cho người thân chuyển tiền đóng học phí hoặc giả tạo các tình huống khẩn cấp như người thân bị tai nạn cần tiền gấp để cấp cứu; Đặc điểm chung của các cuộc gọi video lừa đảo này thường có âm thanh, hình ảnh không rõ nét, tín hiệu chập chờn giống như trong khu vực sóng di động hoặc wifi yếu để nạn nhân khó phân biệt thật giả, khi nạn nhân gọi lại kiểm tra chúng sẽ không nhận cuộc gọi hoặc sử dụng phần mềm cắt ghép hình ảnh, giọng nói để đánh lừa.

4.2 Biện pháp phòng ngừa: Người dân cảnh giác khi nhận bất kỳ tin nhắn, cuộc gọi video với nội dung vay, mượn tiền qua các ứng dụng mạng xã hội như: viber, zalo, facebook, telegram…cần xác minh, kiểm tra lại thông tin bằng cách gọi lại số điện thoại di động của người thân (không gọi qua các ứng dụng mạng xã hội) để kiểm tra, đối chiếu thông tin; Hạn chế đăng tải các thông tin cá nhân, hình ảnh, video…của bản thân, người nhà tùy tiện lên mạng xã hội để tránh lộ, lọt thông tin cá nhân, người thân để các loại tội phạm lợi dụng thông tin để thực hiện các hành vi lừa đảo; Trường hợp nghi vấn đối tượng giả mạo người thân, bạn bè, đồng nghiệp trên mạng xã hội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản cần báo ngay cho cơ quan Công an xã, phường, thị trấn nơi gần nhất để được hỗ trợ, hướng dẫn xử lý.

II. TỘI PHẠM GIA TĂNG HOẠT ĐỘNG TRONG NHỮNG THÁNG CUỐI NĂM:

1. Tội phạm trộm cắp

1.1. Thủ đoạn: Thường tổ chức hoạt động theo băng nhóm, có từ 02 đến 04 tên, dùng xe Honda chở nhau chạy rảo quanh các tuyến đường lợi dụng những sơ hở hoặc mất cảnh giác của người dân trong việc bảo vệ tài sản của mình (thường xảy ra là từ 18h đến 6h sáng; nhà đi vắng; ngủ quên khóa cửa; xe để trước nhà hoặc trong nhà mà không khóa cổ; không khóa cổng nhà…, các đối tượng dùng kìm cộng lực, xà beng (thậm chí sử dụng cả máy hàn, máy cắt cơ khí) để cắt mái tôn, cửa sổ, khoan ổ khóa cổng, cửa nhà; sử dụng băng keo dán kính, dùng búa đập vỡ kính (không tạo tiếng động) để đột nhập vào nhà lấy cắp tài sản.

1.2. Biện pháp phòng ngừa: Người dân luôn nâng cao cảnh giác, không được lơ là, thờ ơ, chủ quan đối với việc tự bảo vệ tài sản của mình; khi ngủ hay ra khỏi nhà phải khoá cửa cẩn thận hay nhờ người thân, hàng xóm trông coi giúp, cửa làm 02 lớp, kiên cố và trang bị, lắp đặt Camera giám sát. Đối với tài sản là xe máy nhất là xe tay ga, xe mới cần thay ổ khóa chìa tròn, gắn công tắc phụ, hệ thống báo động…và thường xuyên cảnh giác, phát hiện, hỗ trợ việc bắt giữ các đối tượng trộm cắp.

2. Tội phạm cướp, cướp giật tài sản tại ngân hàng, cơ sở kinh doanh vàng, bạc, đá quý

2.1. Thủ đoạn: Các đối tượng thường lợi dụng lúc vắng người qua lại, vắng người thực hiện giao dịch, ngân hàng bố trí ít lực lượng bảo vệ, đối tượng sử dụng hung khí nguy hiểm không chế bảo vệ, nhân viên ngân hàng để cướp tài sản và nhanh chóng tẩu thoát; Trước khi gây án các đối tượng thường khảo sát kỹ các ngân hàng, theo dõi di biến động, giờ giấc hoạt động lên phương án gây án và cách tẩu thoát, đặc biệt đối tượng thường trang bị hung khí nguy hiểm, manh động có thể sử dụng hung khí để chống trả lực lượng bảo vệ, nhân viên ngân hàng, người dân nếu không làm theo yêu cầu của đối tượng hoặc đối tượng bị truy đuổi; Khi thực hiện hành vi phạm tội, thường có từ 01 đến 02 đối tượng di chuyển bằng xe máy đến hiện trường, lợi dụng lúc phòng giao dịch, cơ sở kinh doanh vàng vắng khách, nhân viên bảo vệ mất cảnh giác, thiếu tập trung thì bất ngờ sử dụng vũ khí đe dọa, uy hiếp bảo vệ, nhân viên rồi cướp tiền, vàng tẩu thoát; Các đối tượng thường sử dụng xe gian, biển số xe giả, đội mũ, đeo khẩu trang, bịt mặt, đi găng tay khi gây án để tránh bị nhận dạng, phát hiện;

2.2. Biện pháp phòng ngừa: Cần lắp đạt, trang bị hệ thống camera giám sát, hệ thống báo động hiện đại, đủ tiêu chuẩn, lắp đặt đúng vị trí có khả năng theo dõi, kiểm soát được từ bên ngoài và bên trong trụ sở giao dịch, video thu được phải có chất lượng tốt, độ phân giải cao, rõ nét để phục vụ quá trình điều tra, truy xét, nhân dạng đối tượng, phương tiện gây án, hướng đến và đi của đối tượng, hệ thống báo động, phát tín hiệu khẩn cấp được kết nối với cơ quan công an nơi gần nhất và được bố trí ở những nơi nhân viên có thể dễ dàng tiếp cận, kích hoạt trong trường hợp khẩn cấp; Phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng có thẩm quyền trên địa bàn nhằm tăng cường ổn định trật tự, kịp thời có biện pháp ngăn ngừa tội phạm, phòng vệ và có giải pháp kịp thời để ứng phó đối với các hành vi vi phạm pháp luật kịp thời bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản và ổn định tình hình ANTT; Gia tăng các biện pháp bảo vệ, phòng ngừa trong quá trình vận chuyển tiền, vàng như: chọn thời gian, cung đường di chuyển hợp lý, phương tiện chuyên dụng, phương án bảo vệ và cách xử lý khi gặp các tình huống bất ngờ; thường xuyên thông báo đến khách hàng đến giao dịch nâng cao tinh thần cảnh giác, chú ý quan sát, có ý thức bảo vệ tài sản khi đến giao dịch và về, nếu mang theo tải sản lớn, cần có người đi cùng và di chuyển trên phương tiện phù hợp.

3. Hoạt động cho vay nặng lãi, tín dụng đen

3.1. Thủ đoạn: Các đối tượng đã xây dựng các trang Web, app (ứng dụng) như: Vaynhanhtphcm.net và dichvuvay.net; http://vaytien-kinhdoanh.com, http://vaytien-doanhnghiep.com...; baovay, goldvay, sugarvay, ezvay, Ppvay, dodong, bigcash…chạy quảng cáo trên các nền tảng xã hội như Facbook, Zalo, Tiktok, Instagram; phát tờ tơi quảng cáo sử dụng số hotline để đăng quảng cáo nhằm tìm kiếm người có nhu cầu vay tiền. Khi người vay tiền gọi điện thoại đến số hotline trên, nhân tư vấn về lãi suất, thời hạn vay, cách thức đóng tiền lãi, gốc, phí dịch vụ môi giới, đặc biệt không cần thế chấp tài sản, chỉ cần có CCCD, hình ảnh, thế chấp bằng danh bạ điện thoại... hoặc hình ảnh, videos, clips khỏa thân; Các tổ chức hoạt động “Tín dụng đen”, các ứng dụng (App) thường có đặc điểm hoạt động lén lút, trao đổi trong các nhóm kín, không minh bạch, liên quan đến người nước ngoài; sử dụng các thành tựu khoa học, công nghệ cao, núp bóng doanh nghiệp cho vay trực tuyến, các tổ chức, các ứng dụng này thường xuyên thay tên, đổi họ nhằm tránh sự theo dõi của cơ quan chức năng. Khi người dùng cài đặt ứng dụng vay tiền và để lại thông tin cá nhân, sẽ có đối tượng liên hệ, mời chào cho vay và hướng dẫn cài đạt ứng dụng vay khác.

3.2. Biện pháp phòng ngừa: Mỗi người dân phải nâng cao tinh thần cảnh giác nhận biết, không tham gia giao dịch đối với tội phạm vi phạm pháp luật liên quan hoạt động “Tín dụng đen”; tích cực báo tin, tố giác trực tiếp đến cơ quan Công an hoặc trực tuyến qua các trang mạng xã hội của cơ quan Công an về các trang Web, số điện thoại có hành vi quảng cáo cho vay có dấu hiệu hoạt động “Tín dụng đen”; các hành vi khủng bố tinh thần, đe dọa để đòi nợ…

Trường hợp bị các đối tượng khủng bố, vu khống để đòi nợ, nạn nhân nên ghi âm các cuộc điện thoại; lưu giữ hình ảnh, tin nhắn chứa hình và thông tin vu khống, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm để làm chứng cứ phục vụ công tác điều tra. Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng các trang mạng xã hội, ứng dụng trên điện thoại di động hoặc giao dịch trên các trang wed người dân nên chú ý việc bảo vệ dữ liệu, thông tin cá nhân tránh để các đối tượng thu thập, khai thác sử dụng vào mục đích xấu như đòi nợ, lừa đảo.

III. MỘT SỐ NỘI DUNG NGƯỜI DÂN CẦN CHÚ Ý THỰC HIỆN TỐT

1. Chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Nâng cao tinh thần cảnh giác, phòng chống âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và các đối tượng xấu, cơ hội chính trị; không tham gia tụ tập khiếu nại, khiếu kiện đông người, đình lãn công trái pháp luật... gây phức tạp về ANTT.

2. Tích cực hưởng ứng cuộc vận động giao nộp vũ khí, hung khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ tàng trữ trái phép; tuyệt đối không buôn bán, tàng trữ, sử dụng, chế tạo trái phép các loại pháo. Chú trọng công tác PCCC, cẩn thận trong việc đun nấu, thắp và đốt nhang đèn, vàng mã; kiểm tra các thiết bị điện đang sử dụng và những nơi dễ cháy (cầu dao điện, nơi đun nấu, nơi cất giữ hàng hóa, lối thoát hiểm...).

3. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động những người phạm tội đang lẩn trốn và có quyết định truy nã ra đầu thú, tự thú để được hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước; tạo điều kiện giúp đỡ, cảm hóa, giáo dục người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư (đặc biệt là những người vừa được đặc xá) tái hòa nhập cộng đồng, sớm ổn định cuộc sống, vui xuân đón Tết.

4. Nâng cao ý thức cảnh giác, tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an Tổ quốc; tham gia đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; bản thân và gia đình không tham gia sản xuất, mua bán, tiêu thụ các loại hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng; không mua bán, sử dụng các chất ma túy; không tham gia các loại hình cờ bạc online; tụ tập đá gà; tổ chức ăn nhậu bê tha gây mất an ninh trật tự; chấp hành nghiêm Luật Giao thông đường bộ, đường sắt và đường thủy, tuyệt đối không sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông.

5. Công an Thành phố khen thưởng cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, đặc biệt trong đợt cao điểm trấn áp các loại tội phạm, đảm bảo an ninh, trật tự trước, trong và sau dịp Tết Nguyên Đán Giáp Thìn năm 2024.

Từ những nội dung trên, đề nghị Nhân dân trên toàn Thành phố nâng cao ý thức cảnh giác phòng ngừa các loại tội phạm, tích cực tham gia phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, nếu phát hiện các biểu hiện nghi vấn phạm tội phải thông báo ngay cho lực lượng Công an gần nhất để phối hợp xử lý./.

Nguồn tin: Công an Thành phố Hồ Chí Minh